اعتقاد خانواده‌ مبنی بر محرم بودن همه فامیل آسیب‌زا است

به گزارش خبرنگار مهر، برنامه چراغ در هفته جاری میزبان «سیده معصومه طباطبایی» استاد دانشگاه، نویسنده، مشاور و حافظ کل قرآن کریم بود.

طباطبایی با اشاره به اصل زیبایی دوستی و میل به زیبایی در انسان گفت: میل به زیبایی دوستی همچون سایر نیازهای ذاتی و فطری انسان مثل نیاز به خوردن و آشامیدن، در تمام انسان‌ها به ویژه در بانوان وجود دارد؛ یعنی خانم‌ها ذاتاً دوست دارند زیبا و مورد پسند باشند. اینطور نیست که بگوئیم در میان قشر فرهیخته و تحصیل‌کرده این نیاز وجود ندارد. لذا به فراخور محیط علمی و فضای نخبگانی، دانشگاه‌ها در حوزه‌ی پوشش ضوابط و قوانینی دارند، همانطور که در کل دنیا مرسوم است که در محیط‌های آموزشی قوانین و خط مشی‌هایی در مورد پوشش وجود دارد تا هدف و انگیزه‌ی اصلی از آموزش محقق شود و هر عاملی که این محیط‌ها را از آن هدف اصلی دور کند، حذف می‌کنند.

لذا در محیط‌های آموزشی و دانشگاه هر چه آرامش و امنیت روانی بیشتر فراهم باشد، زمینه تمرکز و موفقیت بیشتری هم فراهم خواهد شد. برای مثال دانشجوی نخبه ای داشتم که ازدواج بسیار موفقی هم با یکی از دانشجویان دیگر داشتند ولی به دلیل داشتن رابطه‌ی خارج از چارچوب قبل از ازدواجشان، دچار مشکل شده بودند؛ آنطور که خودشان نقل می‌کردند تصورشان این بود که به هر حال در محیط دانشگاهی و فضای نخبگانی نیازی به وجود یکسری ملاحظات نیست و چه بسا بی معناست، به عبارتی این خانم خیلی قائل به رعایت حجاب و یا حریم در رابطه نبودند، چون تصورشان این بود که در فضای استاد و دانشجویی اینها معنا و جایگاهی ندارد. از سویی شیطنت‌های دخترانه ایشان باعث شده بود با استاد ارتباط‌های صمیمانه‌تری داشته باشند. ولی بعد از ازدواج که همسرشان متوجه شده بود، زندگی آنها با بحران بزرگی مواجه شده بود.

وی خاطر نشان کرد: اهمیت و ضرورت تربیت افراد برای زیست عفیفانه بر کسی پوشیده نیست و غیر قابل انکار است و همه انسان‌ها به اهمیت فرایند تربیتی پی برده اند، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که علاوه بر تربیت درست و اصیل، باید بازدارندگی و رعایت حریم در وهله اول در وجود خود شخص باشد. گاهی دیده می‌شود افرادی از خانواده‌ی اصیل هستند اما با این وجود خود شخص قائل به رعایت حریم نیست و بازدارندگی لازم در روابط را ندارد. لذا تربیت وقتی اثر بیرونی دارد که خود فرد با اراده‌ی درونی خود و از ابزارهایی که در محیط‌های مختلف اعم از خانواده یا محیط آموزشی فرا گرفته است، استفاده کند. سپس در کنار بحث تربیت و خودکنترلی درونی باید محیط سالم هم فراهم باشد. برای نمونه دانشجویی مراجعه کرده بودند که ایشان هم در ارتباطی خارج از چارچوب قرار گرفته بودند و با یکی از هم دانشگاهیان خود از باب اینکه همکلاس هستند و نیازی نیست و یا معنایی ندارد که یکسری چارچوب‌ها را رعایت کنند، در ارتباط بودند. اما متأسفانه کارشان به جایی رسیده بود که علاوه بر آسیب روحی، آسیب جسمی هم دیده بودند. آقا هم تهدید کرده بود که اگر به حرف او گوش ندهد آبروریزی می‌کند و دختر خانم هم تن به خواسته‌های او داده و در فضاهایی آلوده و غلط با او حاضر می شده است.

شکسته شدن حریم‌ها آثار غیر قابل جبرانی به جا می‌گذارد

طباطبایی تصریح کرد: بسیاری از خانم‌هایی که وارد رابطه می‌شوند و آسیب می‌بینند از ابتدا با هدف ازدواج و با یک رابطه‌ی عمیق عاطفی پا پیش می‌گذارند ولی با تداوم این رابطه، وابستگی و دلبستگی ایجاد شده و زمینه برای سو استفاده و بهره بری طرف مقابل فراهم می‌شود. به عبارتی در ابتدا آقایان با وعده‌ی ازدواج شروع می‌کنند ولی در ادامه و بعد از مدتی تازه متوجه می‌شوند و اذعان می‌کنند که به درد همدیگر نمی‌خورند. در این میان بیشترین آسیبی که در اثر شکسته شدن حریم‌ها به وجود می‌آید و خیلی از آنها نیز غیر قابل جبران هست، متوجه بانوان هست. برای مثال دانشجویی داشتم که از خانواده‌ی فوق العاده اصیل و آبرومندی بودند و پدر و مادری که در شهر خود سرشناس و از خانواده‌ای سنتی بودند اما دختر این خانواده با وعده‌ی ازدواج وارد رابطه‌ای خارج از چارچوب شده و به سبب دلبستگی ایی که ایجاد شده بود و به بهانه‌ی کسب شناخت و اعتماد بیشتر نسبت به یکدیگر متأسفانه تن به روابطی داده بودند که آسیب‌های جدی دیده و آبروی خانواده اش خدشه دار شده و به خطر افتاده بود.

این استاد دانشگاه در بخشی از سخنانش اشاره کرد: قطعاً محیطی که شخص در آن کار می‌کند و بروز و ظهور اجتماعی دارد مهم و اثرگذار است، اما نمی‌توان گفت اثر اصلی با این مسئله است؛ خیلی از افراد در محیط‌های خیلی باز حضور داشتند ولی حریم‌ها را رعایت کردند. در کشور ما به برکت انقلاب اسلامی محیط سالم فراهم است. بسیاری از افراد غیر ایرانی که در کشور ما دانشجو هستند، خصوصاً در دانشگاه‌های بین المللی، وقتی پای صحبت‌های آنها بنشینید، علیرغم عوامل بازدارنده ای که نسبت به رعایت حریم‌ها و حجاب برایشان وجود دارد، با این وجود با توجه به تجربیاتی که از رعایت عفاف داشتند، هویتی که برایشان ایجاد شده و آرامش و لذت‌هایی که برایشان به ارمغان داشته است، این مسیر را طی کرده و حتی به دنبال این مسئله رفته اند. خیلی از آنها رنج سفر و دوری از خانواده را متحمل می‌شوند تا معارف دینی را یاد بگیرند و بتوانند در یک فضای امن تر حضور اجتماعی داشته باشند.

وی ادامه داد: نکته‌ی جالب اینکه بسیاری از این دانشجویان که در رشته‌های پزشکی تحصیل می‌کنند علاقمند به فراگیری علوم دینی هم هستند. وقتی پای صحبت‌های آنها بنشینید، تجربه‌های شیرین و لذت بخش رعایت حریم و حجاب را به گونه‌ای بیان می‌کنند که شاید برای ما ایرانی‌ها که از ابتدا در بستر محیط سالم زندگی کردیم، آنقدر ملموس نباشد. بیان خود آنها مبنی بر احساس آرامش، امنیت، راحت بودن در فضای اجتماع، فارغ از دغدغه‌ی نگاه‌ها و مطالبات خاص، ارمغان رعایت حریم حیا و عفاف بود، لذت آرامشی که داشتند برایشان ارزشمند بود.

فرزندان از ابتدا باید با رعایت حریم‌ها در اجتماع تربیت شوند

طباطبایی اظهار داشت: بنابراین اگر افراد فارغ از حواشی و به صورت سالم و درست در محیط اجتماع حضور یابند و در خانواده نیز فرزندان اگر از ابتدا بر مبنای رعایت حریم‌ها تربیت شوند با ورود به جامعه مشکلی نخواهند داشت چون تجربه‌ی بازدارندگی را در درون خود و بواسطه ی تربیت بنیادین خانوادگی در خودش دارد. پس تربیت بسیار مهم هست به شرطی که بروز و ظهور بیرونی داشته باشد. برای مثال مراجعی داشتم که والدین معتقد بودند نیازی نیست دختر نوجوانشان روسری یا لباس پوشیده‌تری در جمع‌های خانوادگی و اقوام داشته باشد ولی متأسفانه دخترشان در یکی از میهمانی ها توسط یکی از اقوام مورد تعرض قرار گرفته بود و بعداً زمان ازدواجشان که رسیده بود بخاطر تجربه تلخی که داشته، دچار ترس از مردها و بحران روحی و روانی شده بود.

این کارشناس برنامه چراغ در پایان گفت: بنابراین اعتقاد خانواده مبنی بر اینکه همه اقوام محرمند و نیازی به رعایت حد و حریم نیست آسیب جدی به فرزندشان وارد کرده بود. در اجتماع نیز کیفیت و شکل حضور ما سبب می‌شود که دیگران بر اساس آن با ما رفتار کنند و در مورد ما قضاوت کنند. بنابراین پوشش افراد از باور درونی آنها نشأت می‌گیرد؛ لذا وقتی یک خانم با یک سر و وضع و پوشش و آرایش خاصی در جامعه حضور می‌یابد به نحوی این اجازه را به دیگر افراد می‌دهد که او را بر اساس همان ظاهرش قضاوت کرده و با او رفتار کنند. مورد پرونده‌ای داشتم که خانمی می‌گفتند ما در جمع‌های خانوادگی راحتیم و اصلاً پوشش روسری برای ما معنا ندارد بلکه نوعی توهین هم تلقی می‌شود و در صورت استفاده در حضور شوهر خواهر یا پسرخاله، به این معنی است که تو غریبه ای، این باور از کودکی در آنها شکل گرفته بود و علیرغم اینکه فرد تحصیل‌کرده ای بودند، رابطه‌ی او با یکی از اقوام وارد صمیمیت شده و آسیب جدی به روابط خانوادگی زده بود. برخی خانواده‌ها باور ندارند که عدم رعایت حریم‌ها قاعدتاً دلبستگی هایی را بوجود می‌آورد و به تبع آن آسیب‌ها و بحران‌های جبران ناپدیر برای خود فرد و اطرافیانشان بوجود می‌آورد.

لازم بذکر است برنامه تلویزیونی چراغ در فصل سوم، در روزهای یکشنبه و سه شنبه حوالی ساعت ۲۲ از شبکه ۵ سیما به روی آنتن می‌رود.